معرفی انواع پارچه
امروزه پارچهها با توجه به پیشرفت تکنولوژی، دارای انواع بسیاری هستند. شناخت انواع گوناگون پارچه از نظر جنس و طرحهای آن، از مهمترین لازمههای طراحی و تولید لباس است. طراحان و تولیدکنندگان پوشاک باید به خوبی پارچههای گوناگون را بشناسند تا بتوانند نسبت به محصولی که خلق میکنند، پارچهی مناسب را انتخاب کنند. یک خیاط خانم یا آقا مهترین اصل یک خیاط خوب بودن را باید بدانند و راهنمای مشتریان خود باشند که هر نوع پارچه به تناسب جنس آن برای چه مدل لباسی مناسب است.در این مطلب به معرفی انواعی از پارچهها میپردازیم.
پارچهها و منابع آنها
منسوجات را براساس منابع و منشا تولید آنها به دستههای مختلفی تقسیم میکنند. هر پارچه با توجه به منبعی که از آن گرفته میشود، ترکیب خاص و ویژگیهای منحصر به فردی دارد که با شناختن آنها میتوانید انتخاب راحتتری داشته باشید.
پارچهها با توجه به منشا آنها به چهار دسته تقسیم میشوند:
- پارچههایی که منشا گیاهی دارند؛ مانند کتان، پنبه، کنف و غیره؛
- پارچههایی که سرچشمهی حیوانی دارند؛ مانند ابریشم، پشم، خز طبیعی و غیره؛
- پارچههایی با سرچشمهی معدنی؛ مانند آزبست ( پنبهی نسوز) و پارچههای شیشهای؛
- پارچههایی که از سنتزهای شیمیایی به دست میآیند؛ مانند نایلون، داکرون و ترگال.
پارچههای گیاهی و الیاف طبیعی
این نوع محصولات به خاطر راحتی و خنکیشان، بسیار پرطرفدار هستند. انواع زیادی از لباسها را از الیاف گیاهی همچون نخ و پنبه تولید میکنند و این الیاف در میان بسیاری از آدمها، از جمله الیاف محبوب و کاربردی هستند. این نوع منسوجات به پوست آسیب نمیرسانند و حساسیتزا نیستند. به این ترتیب، میتوان آنها را سازگار با پوست بدن نامید. پارچههایی که از الیاف طبیعی تولید میشوند، جریان هوا را به خوبی رد میکنند و باعث خنک شدن بدن و جلوگیری از تعریق میشومند. البته باید گفت که الیاف پنبهای گرمتر و ضخیمتر هستند و به همین دلیل از این الیاف بیشتر در فصل زمستان و سرما استفاده میشود.
الیاف نخی بیشتر از سایر الیاف چروک میشوند و معمولا پس از اولین شستوشو آب میروند. این مدلها بسته به مرغوبیتی که دارند، رنگ پس میدهند و برای شستن آنها باید دقت بیشتری داشته باشید. منسوجاتی که با الیاف طبیعی به هیچ عنوان بید نمیزنند، اما اگر در رطوبت بمانند احتمال کپکزدگی آنها زیاد است. این پارچهها بیشتر مناسب لباسهای راحتی، منزل و لباس نوزادان است. انواع پارچه الیاف گیاهی به شرح زیر است:
- چیت
- متقال
- چلوار
- کرباس
- کتان
- مخمل
- آغبانو
پارچههای الیاف حیوانی
در این نوع پارچه از مو، کرک و پشم حیوانات استفاده میشود. برخی از این نوع پارچه مانند پارچهی ابریشم از تارهای کرم ابریشم ساخته میشوند.
پشم: بسته به نوع حیوانی که پشم از آن گرفته میشود، کیفیت لیف های پارچه متفاوت است. به عنوان مثال:
- پارچه های پشمی کشمیر که از نوعی بُز گرفته میشوئد، از مرغوب ترین پشم ها می باشد که بسیار سبک، ظریف، گرم و لطیف است.
- پشم های گاوی ضخامت و خشنی بیشتری دارد.
پارچه های پشمی بیشتر از هر پارچه ای رطوبت را جذب و حرارت را دفع می کنند، بنابراین مناسب ترین پارچه برای تولید انواع پوشاک است.
مادۀ شیمیایی ویسکوز در ترکیب پارچۀ پشمی به کار میرود و مقاومت آن را بیشتر میکند. پارچه های پشم ویسکوز که درصد پشم بیشتری دارند، مرغوب تر، گران تر و بهترین پارچه های مناسب برای کت و شلوارهای مردانه هستند و ظاهر و دوام بسیار خوبی دارند.
ماهوت: این نوع پارچه ضخیم، تمام پشم، نرم، کمی براق با سطح پرزدار است.
برک: این نوع پارچه ضخیم که بیشتر در بشرویه و با کرک بُز یا شتر بافته میشود و از آن عمدتاً برای کت مردانه استفاده میشود.
ابریشم: از موغوب ترین پارچه ها است که در تهیۀ لباس رسمی و مجلسی کاربرد زیادی دارد. پارچۀ ابریشم طبیعی به نگهداری و مراقبت زیادی نیاز دارد و نباید آن را با آب شستشو داد و با حرارت اتو کرد. بهتر است با بخار شستشو و خشک شود. ابریشم رنگ پذیری بسیار خوب و طبیفی رنگی گسترده ای دارد.
پارچه های ۱۰۰ درصد ابریشم بسیار گران هستند و دوام کمتری نسبت به ابریشم مصنوعی دارند. به همین علت انواع دیگری از ابریشم های ترکیبی مثل تافتۀ ابریشم، ساتن ابریشم و غیره ساخته شدند که بسیار پرطرفدار هستند.
کرپدوشین: پارچه ای از خانواده پارچه کرپ که از ابریشم خام بافته می شود.
پارچههای الیاف معدنی
این نوع الیاف به صورت لیف در دسترس نیستند و ریشه معدنی دارند. به زبان ساده پارچههای الیاف معدنی را با انجان عملیات خاصی به دست میآورند. از جمله مهمترین پارچهها در دسته الیاف معدنی، آزبست یا پنبه نسوز است. از این پارچه برای مصارف صنعتی و بویژه دوخت لباس آتشنشانها استفاده میشود و ضدحریق است.
برخی از الیاف ها مثل نخ های طلا و نقره، معدنی هستند و در دوخت های سنتی ایرانی مانند رودوزی گلابتون به کار می روند.
پنبه نسوز: نوعی از الیاف معدنی عایق حرارت و برق است که برای لباس آتشنشانی و لباس کار برقکاران استفاده میشود.
پارچههای مصنوعی
الیاف این پارچهها ساختهی انسان هستند و بسته به مادهی اولیهی آنها، کاربردهای متفاوتی دارند. ویژگیهای این پارچهها شامل: مقاومت و استحکام زیاد، سبکی، کم حجم بودن، آب نرفتن و ثابت بودن ابعاد و نپوسیدن و ساییده نشدن است.
ریون: از پرکاربردترین پارچه های لباس زنانه می باشد که برای لباس های مهمانی های مجلسی تهیه و استفاده می شود.
داکرون: این نوع پارچه دارای رنگ بندی زیاد و استحکام بالایی است.
آکلیریک: فیبر آن ساخته دست بشر است و حاصل ترکیب پترولیم و گاز طبیعی است.